De euro

Over de rol van Europa in de wereld

Vandaag gaan we naar de stembus. Niet iedereen zal gaan, heb ik begrepen. De stemming over Europa is alleen al verdeeld onder Europeanen. Dan ligt het voor de hand dat er verdeeld gedacht wordt over ons continent in de wereld.

Geert Mak noemt Europa amoreel. Hij ziet het liefst bankiers “gegrild” worden voor een onderzoekscommissie, zoals in de VS is gebeurd. Ik moet bij “amoreel” direct denken aan Berlusconi. Maar dit zal wel én een beperkte uitleg zijn van amoreel, én afgestraft worden door mijn critici: Italië is Europa niet. Zo is Nederland ook Europa niet, en zo kun je dat zeggen van alle lidstaten afzonderlijk. Het lukt Europa zelfs niet één en dezelfde dag aan te houden om naar de stembus te gaan.

We hebben gelukkig wel één Eurovisie Songfestival. De deelnemende landen komen dan tot dit beeld van onze Europese beste zanger. De uitslag is: Vrouw met baard in jurk. Dit is dan sinds kort ons Europees zelfbeeld? Een prachtig gezongen lied overigens over een Feniks die uit de as herrijst. Als de inhoud dan maar niet voorspellend bedoeld is en de as eerst nog moet komen.

Bij het “grillen” van bankiers in de VS denk ik aan de rol van de VS in de wereld op dit moment. De vraag is alleen of in de VS een wezenlijke andere wind waait dan vroeger. En de vraag is ook op welke wijze de VS geleerd heeft van de geschiedenis.

Europa is een verzameling landen die groter is dan destijds de verzameling was ten tijde van de Europese Economische Gemeenschap. De Europese Unie heeft 28 lidstaten. Het verschil met de EEG van destijds is dat die ene munt, de euro, legitimeert dat we indringend bij elkaar in de huishoudboekjes kijken en streng worden voor elkaar. De vraag is nu of we dat een stukje kunnen terugdraaien. Het lijkt mij persoonlijk beter dat elk lid van de EU de vrijheid krijgt om zijn eigen verantwoordelijkheid te nemen in zijn bijdrage aan de waarde van de euro op de internationale geldmarkt en er een dynamisch economisch systeem komt in de EU.

De euro, de roebel, de dollar en de Chinese yuan

In dit rijtje ontbreekt het Britse pond. Het Verenigd Koninkrijk is goed voor 73 zetels in het Europees parlement en heeft zijn eigen munt. Dat geeft te denken. Dat betekent dat er méér flexibiliteit te vinden moet zijn in de opbouw van een Europees Economisch Systeem (het EES) dat zijn eigen waarde inbrengt in de wereldeconomie.

De wisselkoers is van toepassing op het Britse pond. 100 Britse ponden kosten vandaag 123,55 euro.

Ik denk dat het behoorlijk onpraktisch is om de euro af te schaffen. Bovendien kost dat heel veel geld. De waarde van de euro is nu hoog ten opzichte van de munten die hierboven genoemd zijn. Dat bemoeilijkt de export. Dat betekent dat het voor de handel goed is in Europa wanneer de euro in waarde zou dalen ten opzichte van de hierboven genoemde “buiteneuropese munten”. Met mijn voorstel met behoud van de euro, daalt de waarde van de euro in het internationale geldverkeer.

De Europese munt en een Europees economisch administratief systeem

Binnen de EU bestaan vrije handelsbetrekkingen en vrij verkeer van mensen en goederen. Het Verenigd Koninkrijk maakt daarvan deel uit. We krijgen voor goederen die wij naar Engeland exporteren Britse Ponden terug. Om het handelsresultaat te berekenen, passen we de wisselkoers toe. Dat hoeven we niet te doen met lidstaten die de euro hebben als munt. Dat blijft zo met mijn voorstel.

De uitgangspunten

-  De euro heeft op de internationale markt één waarde. Die waarde fluctueert vanwege de interne markt binnen de EU en vanwege de handel met andere landen in de wereld.

-  Die waarde die gevormd wordt in de interne markt hangt af van de inbreng in die waarde door de verschillende lidstaten.

-  De inbreng van waarde wordt afhankelijk gesteld van het bruto nationaal product per inwoner van de lidstaat. Daarvoor is een formule nodig en een administratief systeem waarin het bruto nationaal product van de lidstaten met elkaar in verband gebracht worden. Dit is een uitdaging aan rekenmeesters.

-  Wanneer een land zijn economie niet op orde heeft, wordt de inbreng van dat land in de waarde van de euro lager. Dat hoeft nog niet per se te leiden tot een lagere internationale koers. Een ander land kan het bijvoorbeeld beter doen over dezelfde periode gerekend. Een lagere inbreng in de waarde heeft wel consequenties voor het land zelf in het Europese economisch systeem. Ook daarvoor zal een systeem opgezet moeten worden met een terugkoppelingsmechanisme. Dit moet gaan werken als een inscentive. Dit heeft ook een ijkpunt nodig – een nulmeting van de bruto nationaal producten ten opzichte van elkaar. Van belang is dat het systeem voor alle lidstaten volkomen transparant is en volkomen geaccepteerd.

-  De waarde van de euro voor consumenten tegenover (gebruiks)goederen hangt af van de lidstaat waarin de euro wordt uitgegeven. Dat zijn binnenlandse aangelegenheden. Dat betekent dat elke lidstaat zijn eigen nationale economie regelt. Dat betekent dat in het ene land één brood één euro kost en in het andere land 1,5 euro en in weer een ander land binnen de EU 0,50 euro. Daar houdt de EU zich niet mee bezig.

-  De waarde van de euro tegenover handelsgoederen internationaal binnen Europa is en blijft de waarde van de euro; er vindt dus geen toepassing plaats van een wisselkoers en dat is ook niet nodig. De waarde van de euro kan nu fluctueren vanwege de interne én vanwege de externe markt. Dat maakt de euro kwetsbaar, maar dit is wel een inscentive om de internationale betrekkingen binnen de EU tussen de lidstaten zo goed mogelijk te laten verlopen.

Conclusie

Op deze manier is de waarde van de euro voor de consument afhankelijk gesteld van het land waarin hij de euro uitgeeft en is de waarde van de euro genormaliseerd op de wereldmarkt voor de handel. De waarde van de euro zal met het EES zeker dalen ten opzichte van de waarde die hij nu heeft tegenover andere munteenheden. Maar dat bevordert de export. Voor Nederland is dat gunstig.

Dit systeem maakt dat de lidstaten zelf ruimte hebben hun nationale economie volgens eigen inzichten zo goed mogelijk op orde te krijgen. Dat voelt anders aan dan dat wij ons aan strakke en rigide regels moeten houden, zoals de 3% norm.