Gevangen in zekerheid

De glimlach van verwondering breekt door, als opeens de grenzen in ons hoofd een stukje opschuiven. Als de dingen die we lang voor onmogelijk hielden, plots toch blijken te kunnen. Een voorspelbare film wordt verrassend.

Dat in onze hoofden de boel behoorlijk op slot zit, komt in deze veranderende wereld pijnlijk aan het licht. We leven allemaal met stapels clichés en vooringenomen opvattingen, waarvan de onjuistheid al lang is aangetoond. In het communicatievak bijvoorbeeld, zegt de voorlichter: “De minister is boos”. Maar wie gelooft dat nu echt? Je ziet maar heel zelden een écht boze politicus. Als je temperament snel opspeelt, kom je niet ver in de politiek. In de filmwereld is het cliché de bouwsteen van bijna elk verhaal. Toen de Franse cineast Jean Luc Godard aan dat bouwmateriaal probeerde te ontsnappen, zag je alleen nog snobs en recensenten in de zaal. In de Hollywoods & Bollywoods van deze wereld is het cliché lucratieve handelswaar. Al hoopte ik dat de Belgen in de prijzen zouden vallen met hun oorspronkelijke film ‘De Helaasheid der Dingen’, de Oscar voor beste buitenlandse film 2010 ging naar de Argentijnse film “El Secreto de Sus Ojos”. Het lijkt wel of de jury zo geraakt is omdat
deze film zich volledig conformeert aan de cliché-code die de Amerikaanse filmindustrie zo angstvallig intact houdt. Het decor en de arena van de gebeurtenissen mag verrassend variëren (hetgeen ‘El Secreto’ overigens absoluut niet doet) maar kom niet aan onze clichés. In 2006 nog was Hollywood goed op weg, door maar liefst 7 Oscarnominaties te reserveren voor de film
Babel. Babel is een (te) ijzingwekkende thriller die speelt met de filmclichés in je hoofd. Al hetgeen je verwacht op basis van de beelden en hun montage, krijgt een andere wending. We zijn in 2010 weer terug bij af, zo te zien. Kijk maar eens hoe Avatar (2009) naadloos past op Pocahontas (Disney, 1995). Moet je Fransman spelen in de USA? Daar is blijkbaar maar
één methode voor, anders raakt de kijker het spoor bijster. Gaat de dader onze held executeren, blijken steevast juist zijn kogels op. Er is een
onuitputtelijke lijst van gemaakt: filmclichés die we allemaal herkennen. Maar wie maakt die lijst van onze clichés in real life? Wie laat ons vertrouwde beelden op nieuwe manieren interpreteren? Wie leert ons dezelfde dingen op een nieuwe manier te zien? Want daar is de samenleving dringend aan toe. Is Spawater uit flessen gezond? Is Essent onkwetsbaar? Is winst maken zinvol? Is vlees goed voor je? Is een zuinige auto de oplossing voor milieuproblemen? Is handhaven van regels goed in opvoeding? Biedt CNN het wereldnieuws? Is sporten gezond? Is jeugd gebaat met school? Er zijn duizend vragen die we onszelf opnieuw moeten stellen, want de inzichten veranderen drastisch. Zodat we inmiddels heel veel dingen.. veel slimmer kunnen doen. Als we onszelf weten te bevrijden van de stellige clichés in ons hoofd. Meer van mijn blogs:
http://jeanpaultoonen.wordpress.com/ Twitter:
http://twitter.com/jeanpaultoonen Linkedin:
http://nl.linkedin.com/in/jeanpaultoonen