Media2015: Kwaliteit en gemak versus portemonee en privacy.

Door Ivo in het Veld. Dit artikel is een samenvatting van de scriptie Media2015 waarmee ik in juli ben afgestudeerd in Communication & Multimedia Design in Leeuwarden. In dit document is gepoogd de toekomstige situatie van media te voorspellen en begrijpen. Media zijn al een flinke tijd aan heftige verandering onderhevig. Gedreven door veranderend consumentengedrag ondervinden gevestigde, grote mediabedrijven flinke concurrentie van user generated content en kleinschalige initiatieven op mediagebied. Het aantal mensen online groeit exponentieel en de komst van krachtige mobiele apparaten heeft het internet draagbaar gemaakt. Traditionele (massa)communicatie richting consument wordt door de fragmentering van media steeds lastiger waar de uitbreiding van digitale communicatie en sociale netwerken nieuwe denkpatronen vragen van marketing- en reclameprofessionals.
De scenario’s In Media2015 is gebruik gemaakt van de scenariomethode, een strategisch middel om een mogelijke toekomst te voorspellen. Binnen de scenariomethode worden op basis van huidige trends en ontwikkelingen hoofdonzekerheden gevormd. Deze worden op een assenstelsel geplaatst waar op raakvlakken 4 scenario’s ontstaan. De 2 hoofdonzekerheden zijn: * Het wel of niet betalen voor media-content * De versnippering van de aandacht van de consument Of er voor mediacontent wel of niet betaald wordt, heeft een grote invloed op de totale mediaontwikkeling. Volgens een eeuwenoude economische regel leveren schaarse dingen meer op dan ruim voorradige. In een ‘information overloaded’ wereld zal het simpelweg aanbieden van meer content dus geen geld opleveren. Toegevoegde waarde, kwaliteit van content en gebruiksgemak zullen bepalen in welke mate het betalen voor content voet aan de grond zal krijgen. Bij de versnippering van de media-aandacht van consumenten is gedacht aan het aantal media-aanbieders waar de consument zijn content haalt. Een groter aantal benutte media-aanbieders verzorgt een grotere versnippering van de aandacht.
Scenario 1: Quality Time
Betaalde content, minimale versnippering media-aandacht. Van de scenario’s de minst spectaculaire. Een voortzetting van het huidige model met praktisch geen enkele verschuiving tussen de verschillende media. Grote media-aanbieders verstevigen hun positie en behouden de uitzendfunctie. Gebruikers betalen indirect voor content, via abonnementen, pakketten en andere totaalservices. In dit traditionele scenario heeft de consument geld over voor kwaliteit: digitale kranten staan nog steeds vol met diepgaande artikelen. Een reden voor het behoud van deze traditionele situatie is het in stand houden van bestaande businessmodellen. Het behoud van rechten en copyrights op de traditionele wijze is waarschijnlijk de grootste reden waardoor voor content nog betaald wordt en de macht in medialand in handen is gebleven van enkele grote mediaspelers.
Scenario 2: Sponsored By
Gratis content, minimale versnippering media-aandacht. Hierbij hebben bedrijven een flinke vinger in de pap; in ruil voor gericht bereik onder doelgroepen zijn ze bereid de kosten van content te betalen. Het is een sponsormodel, met bijvoorbeeld (digitale) bladen en (online) tv-kanalen die niet meer van traditionele mediapartijen komen, maar vanuit bedrijven: lifestyle magazines, company channels en ‘overnames’ van evenementen. In dit scenario is de adoptie van nieuwe media door consumenten en bedrijven hoog. Mede omdat bedrijven geen experimentele, half functionerende diensten in de markt zetten, hetgeen vaak tot negatieve gebruikerservaringen leidt. Crossmediale diensten zijn in dit scenario zo goed ontwikkeld dat de gebruiker eenvoudig van het ene medium naar het andere medium springt. Een nadeel is dat menig partij de markt uitgedrukt wordt, wat innovatieremmend werkt. Toch kunnen, door onder meer fusies en overnames, mediaspelers goed functionerende diensten leveren die breed worden geaccepteerd in de markt.
Scenario 3: Pay Per Click
Betaalde content, flinke versnippering media-aandacht. Schetst een beeld waarin de media-aandacht van de consument versnipperd is. Via meerdere wegen vindt de consument wat hij wil, wanneer hij wil. Door gebruik te maken van zeer geavanceerde zoek- en gidssystemen is content overload bedwongen. Deze systemen zijn een bescherming; alle rechten op gebied van privacy worden door de ontwikkelaars veilig gesteld. In vele opzichten is dit scenario een vermenigvuldiging van het huidige iTunes. Copyright en auteursrechten worden door het systeem gemanaged en in rekening gebracht (tegen een redelijke prijs). De gebruiker wil kwaliteit en veiligheid en is bereid daarvoor te betalen. De wereld van de kritische mediaconsument, die niet zomaar alles en iedereen vertrouwt. Kwaliteitskranten, documentaires, onderzoeksjournalistiek blijven (digitaal) bestaan.
Scenario 4: Social Content
Gratis content, flinke versnippering media-aandacht. Staat voor een toekomst waarin er voor content niet wordt betaald en de aandacht van de mediaconsument volledig versnipperd is. De fantasieën over een digitale toekomst zijn waarheid geworden. De consument wordt wakker met media en gaat er mee slapen. Er zijn vele nieuwe technologieën en diensten ontwikkeld, die gebruikersvriendelijk en gratis zijn. Consumenten krijgen continu online bronnen aangereikt, met allerlei gerichte en ongerichte content. De consument is een prosumer geworden: zowel consument als producent van media. Dit heeft gevolgen voor de kwaliteit van media, het is voor de prosumer moeilijk om door de bomen nog het bos te zien, het fictieve bericht wordt net zo makkelijk voor nieuws aangezien als nieuws voor een fictief bericht. Privacy is overboord gekieperd en content wordt overal gratis en rechtenvrij aangeboden. Het is onwaarschijnlijk dat maar één van deze scenario’s een exacte weergave is van de situatie van media in 2015. Waarschijnlijker zal het een combinatie van scenario’s zijn; afhankelijk van sociale acceptatie, technologische innovatie en ontwikkelingen in consumentengedrag, een variant van deze mix. Het doel van het benoemen van deze scenario’s is het uitbreiden van de kennis van mogelijke veranderingen en het in twijfel brengen van onze huidige zekerheden, zodat wij een beeld scheppen van de toekomst en betere, onderbouwde beslissingen nemen in het heden.
www.ivofield.nl