The Pain Game, Remko van Westerloo en de Dorpsgek

Door Ton Verlind. Met veel bombarie kondigde RTL 5 de komst aan van The Pain Game, een programma waarin een jonge vrouw, een met pindakaas ingesmeerde oksel van een zwerver zou schoonlikken en iemand anders zich tot bloedens toe liet kastijden met rozen met doornen.

Zelf was ik niet nieuwsgierig naar deze nieuwe loot aan de stam van de grensoverschrijdende televisie, maar meestal word ik na zo'n uitzending door een collega gebeld om mijn mening te geven en dan kun je zo’n programma beter met eigen ogen gezien hebben.En inderdaad: dinsdagochtend belde Gudo Tienhooven van het Algemeen Dagblad, dat vandaag meldt dat Ton Verlind spreekt van “verwerpelijke televisie” (juist geciteerd overigens).

Dat vind ik oprecht, zonder dat ik aan die mening enige consequentie verbind, behalve dan dat je mij bij RTL 5 niet vaak zult aantreffen en daar slaapt zendermanager Remko van Westerloo geen nacht minder op. Hij is immers met grensoverschrijdende televisie een succesvol commercieel product aan het neerzetten, waar naar eigen zeggen veel mensen met plezier naar kijken.

Ik geloof hem op zijn woord. Daag jonge mannen uit in hun blote kont op een druk kruispunt een wedstrijd snel klaarkomen te doen en de kijkdichtheid zal tot nog grotere hoogtes stijgen. Zoals een politieagent me ooit uitlegde: bedenk iets absurds en het komt in Nederland voor. Zelf kwam hij met het voorbeeld van prijsneuken op een versierd varken en het zal niet lang meer duren of we kunnen dat live volgen via commerciële televisie.

Ook de politiek mengt zich in de discussie over de programmering van RTL 5. Media-kamerlid Jasper van Dijk van de SP kondigt aan, dat hij The Pain Game de komende tijd in de gaten gaat houden. “Misschien dat ik de minister straks moet vragen of bepaalde criteria moeten worden aangescherpt”, zegt hij in het Algemeen Dagblad van 18 mei 2011. Niet doen!!!! Het zal Remko misschien verbazen, maar de politiek moet zich naar mijn mening niet bemoeien met de keuzes van de media.

En ook uit mijn mond zal niemand horen, dat parvenu-programma’s er niet mogen zijn. Ik geloof in het zelfreinigend vermogen van de samenleving en verkeerde keuzes slaan op den duur als een boemerang terug op de reputatie van een merk. Effectiever zou ik het vinden om kritisch te kijken welke bedrijven in de omgeving van dit soort programma’s te vinden zijn en dan die bedrijven te stimuleren tot het doen van meer verantwoorde keuzes door hun producten te boycotten. Ook bij De Gouden Kooi bleek dat een effectieve methode. De A-merken wilden op een gegeven moment niet meer aangetroffen worden in de omgeving van dit fermenterende programma.

Waarom laat ik me dan toch verleiden tot een geven van een oordeel. In de eerste plaats omdat journalisten er om vragen, maar ook omdat ik de overtuiging heb dat grensoverschrijdende televisie raakt aan de kwaliteit van de samenleving. Als kleine Marokkaanse jongetjes vinden dat ze onze dochters en vrouwen kunnen uitmaken voor hoeren, dan moet ergens in hun opvoeding de overtuiging zijn ontstaat dat ze zich dat kunnen permitteren zonder dat het consequenties voor ze heeft. Als een 12-jarig meisje na de overwinning van Ajax op Twente Twittert dat ze zou willen dat ze Hitler was, zodat ze kon afrekenen met de joden (of opmerkingen van gelijke strekking) dan moet in haar geest de opvatting hebben postgevat dat het kan, sterker nog dat je door dit geēxalteerd gedrag de held van je puberende omgeving kunt worden.

Dat meisje heeft een vaag idee, dat ze met zo’n opmerking shockeert, maar ze weet te weinig van de geschiedenis om te begrijpen waarom. De vrienden in de omgeving van de jonge schutter die Alphen aan den Rijn ontredderde, zijn zich in de weken na deze ramp gaan afvragen of ze niet eerder corrigerend hadden moeten optreden. Remko trekt abusievelijk de conclusie dat ik hem aansprakelijk stel voor deze ontsporingen en dat ze een directe relatie hebben met de programmering van RTL 5. Dat is niet zo.

Maar er ontstaat een generatie die denkt dat je met gedepriveerd gedrag wegkomt en het kan niet anders of (ook) televisie zonder grenzen draagt bij aan het idee, dat “alles moet kunnen”. Ik weet het: puberaal gedrag is van alle tijden. Er is alleen een groot verschil met een jaar of 20 geleden: puberale ongelukjes worden door de werking van de media 100x uitvergroot en zijn daardoor hun onschuld aan het verliezen. Dat leidt dan tot de vaststelling, dat er ergens geld wordt verdiend met het stimuleren van grensoverschrijdend gedrag in de wetenschap dat er op een andere plek weer veel kosten gemaakt moeten worden om te debriefen (jeugdzorg, justitie, scholen).

Het is wat mij betreft geen reden om Remko van Westerloo persoonlijk te attaqueren op zijn keuzes. Hij is het product van een commerciēle omgeving waarin resultaat telt. Maar hij kan zich als mediamanager evenmin onttrekken aan de verantwoordelijkheid voor de effecten van zijn programmering. Daarover een intelligent debat voeren is de vriendelijkste vorm van het nemen van die verantwoordelijkheid. Eerder vertelde Remko het Algemeen Dagblad dat hij deze discussies “zo vermoeiend” vindt. En over mijn kanttekeningen in het Algemeen Dagblad van woensdag 18 mei, die ik hierboven nog eens uitvoeriger heb toegelicht, zegt hij: het zijn de “woorden van een dorpsgek”.

www.tonverlind.nl
www.twitter.com/tverlind