Journalisten zijn links en dat is heel erg

Door Henk Blanken. Journalisten deugen niet. Ze zijn lui, dom en arrogant. Dat vindt althans het luidruchtige deel van de samenleving dat er sinds
Pim Fortuyn van overtuigd is dat “de media het gedaan heeft”. Nog erger is dat journalisten links zijn. Onderdeel van “de linkse kerk” die van de publieke omroep “drie keer de Volkskrant” maakte. Waarna het land prompt ook rechtse radio en televisie kreeg, van
WNL en
Powned. Natuurlijk is dit een simplistische samenvatting. Maar onmiskenbaar leven links en rechts weer, na jaren waarin we al polderend alles naar het midden redeneerden. De teloorgang van het
CDA illustreert beter dan wat dan ook dat het politieke centrum leegloopt. De politiek polariseert: de kans is groot dat we een onversneden rechts kabinet krijgen. De media maken een zelfde ontwikkeling door, signaleerde
Jo Bardoel vorige week in zijn oratie als hoogleraar in Nijmegen. Kranten en omroepen begonnen als spreekbuis van hun zuilen. Pluriformiteit wilde zeggen dat elke zuil zich kon laten horen. Toen de media professioneler en zakelijker werden, en zich losmaakten van de zuilen, ontstond interne pluriformiteit: kranten lieten zowel links als rechts aan het woord op de eigen pagina’s. Die interne pluriformiteit weerspiegelde de politiek van de jaren tachtig en negentig: we waren de zuilen en ideologieën voorbij, links en rechts bestonden niet meer. Omroepen gingen samenwerken, kranten gingen steeds meer op elkaar lijken: de
Telegraaf werd redelijk, de
NRC liet linkse auteurs toe, en in de
Volkskrant kwamen uitgesproken rechtse columnisten aan het woord. Inmiddels is dat weer enigszins omgeslagen. Terecht merkt Bardoel op dat elke krant (net als de omroepen trouwens) weer het extreme geluid opzoekt. Niet uit heimwee naar de zuilen, maar omdat de markt erom vraagt. Als de samenleving polariseert, vereist het marktdenken dat je daar als uitgever in mee gaat. Met name de
Telegraaf voelt dat haarfijn aan: de krant volgt de hardwerkende Nederlander in zijn boosheid. Rechts is daarbij het nieuwe links, lees ik her en der. Veertig jaar geleden, in de jaren zestig dus, kwam links uit naam van de gewone man in opstand tegen vermolmde structuren, tegen de elite van regenten. Nu is links zelf die elite, in de ogen althans van de gewone man, die hardwerkende Nederlander dus, die mondiger en assertiever is dan links ooit heeft durven dromen. Journalisten waren ondertussen inderdaad links. Dat moet wel als je in de jaren zestig je professie definieert en besluit dat het de rol van de journalistiek is de macht te controleren. Het establishment was toen zonder twijfel eerder rechts dan links, of in elk geval confessioneel. Tot in de jaren negentig kon een journalist bijna niet anders dan progressief zijn. Is dat nog zo? Lijkt me niet. Redacties zijn intern pluriformer geworden. De linkse generatie die de journalistiek begin jaren zeventig vorm gaf, gaat langzaam met pensioen. Bovendien heeft het marktdenken waar
Bardoel het over had al in de jaren negentig tot commerciële tv-programma’s als
Vijf in het land geleid die je toch lastig als linksig kunt bestempelen.
Henk Blanken is adjunct hoofdredacteur van Dagblad van het Noorden www.henkblanken.nl www.twitter.com/hbla Lees van Henk ook: -
The New York Times gaat uit print – ooit -
Hoe Steve Jobs de krant opnieuw uitvindt -
Nieuwe kansen voor nieuwe kranten -
Bert Brussen en de mislukte grap over Wilders -
Bedreigt Hirsch Ballin de persvrijheid – of juist niet? -
Sergey Brin, ons brein en de rijkdom van ruis -
Ik wil niks missen -
Facebook onder vuur over privacy